Trên bàn thờ gia tiên của mỗi gia đình Việt, có những vật phẩm đã trở nên quá đỗi thân thuộc. Chúng ta thấy chúng mỗi ngày, sử dụng trong các dịp lễ Tết, nhưng liệu chúng ta đã thực sự gọi đúng tên và am tường hết ý nghĩa sâu sắc đằng sau mỗi vật phẩm ấy?
Việc hiểu đúng không chỉ giúp chúng ta bài trí bàn thờ thêm trang nghiêm, đúng chuẩn mà còn là cách thể hiện tấm lòng thành kính và sự trân trọng đối với cội nguồn. Hãy cùng Sala Garden khám phá những vật phẩm “quen mà lạ” này để làm giàu thêm vốn hiểu biết về văn hóa thờ cúng của dân tộc.
1. Đỉnh Đồng (Lư Hương) – Trái Tim Linh Thiêng Của Bàn Thờ
Được đặt ở vị trí trung tâm, đỉnh đồng hay lư hương là vật phẩm dùng để đốt trầm, một nghi thức không thể thiếu để tạo nên không gian thờ cúng linh thiêng, ấm cúng. Làn khói trầm thơm nhẹ nhàng bay lên không chỉ giúp thanh lọc không khí mà còn mang một ý nghĩa tâm linh sâu sắc: đó được xem là sợi dây kết nối vô hình, là lời nguyện cầu thành kính của con cháu gửi đến thế giới của tổ tiên, thần linh.
2. Đài Thờ (Bộ 3 Đài Có Nắp) – Ước Vọng No Ấm, Đủ Đầy
Đài thờ là một bộ gồm 3 chiếc đài nhỏ có nắp đậy, được dùng để đựng các vật phẩm tinh khiết dâng lên tổ tiên. Thông thường, 3 đài này sẽ đựng:
- Gạo: Tượng trưng cho lương thực, nền tảng của sự sống.
- Muối: Tượng trưng cho sự trong sạch, mặn mà và ý chí mạnh mẽ.
- Nước: Tượng trưng cho sự thanh khiết và nguồn sống dồi dào.
Việc dâng cúng gạo, muối, nước thể hiện tấm lòng hiếu thảo của con cháu, mong muốn ông bà tổ tiên sẽ có một cuộc sống luôn no ấm, đủ đầy và vẹn toàn nơi chín suối. Nắp đậy giúp giữ cho vật phẩm bên trong luôn sạch sẽ, thể hiện sự tôn trọng tuyệt đối.
3. Kỷ Ngai (Chén Thờ/Kỷ Chén) – Cầu Nối Âm Dương
Đặt ngay phía trước bát hương, kỷ ngai là một bộ giá đỡ đi cùng 3 hoặc 5 chén nhỏ. Những chiếc chén này dùng để đựng nước sạch, rượu hoặc trà tinh khiết. Số lượng chén không phải ngẫu nhiên mà mang ý nghĩa sâu sắc:
- Bộ 3 chén: Tượng trưng cho Tam Tài (Thiên – Địa – Nhân), thể hiện sự hòa hợp và vững chãi của trời đất và con người.
- Bộ 5 chén: Tượng trưng cho Ngũ Hành (Kim – Mộc – Thủy – Hỏa – Thổ), đại diện cho sự cân bằng của vạn vật trong vũ trụ.
Nước trong kỷ chén cần được thay mới mỗi ngày để đảm bảo sự thanh khiết, tượng trưng cho dòng chảy của sự sống, của tài lộc và may mắn luôn được luân chuyển, mới mẻ.
4. Lộc Bình (Lục Bình) – Chiêu Tài Giữ Lộc
Thường được đặt đối xứng hai bên bàn thờ hoặc trong không gian thờ tự, cặp lộc bình không chỉ để cắm hoa mà còn là vật phẩm phong thủy mang ý nghĩa chiêu tài, hút lộc. Hình dáng của lộc bình được thiết kế đặc biệt:
- Miệng loe: Để thu hút vượng khí, tài lộc từ bên ngoài.
- Cổ thắt: Ngăn chặn tài lộc, may mắn bị thất thoát.
- Thân phình to: Để lưu giữ, tích tụ của cải, phúc đức cho gia chủ.
Lộc bình tượng trưng cho sự sung túc, phát triển thịnh vượng và tài lộc dồi dào, bền vững.
5. Khám Thờ – Ngôi Nhà Ấm Cúng Của Linh Hồn
Khám thờ có hình dáng như một chiếc tủ thờ thu nhỏ, với hai cánh cửa có thể đóng mở. Bên trong khám là không gian để đặt bài vị, linh vị của tổ tiên hoặc gia phả.
Ý nghĩa: Khám thờ tượng trưng cho “ngôi nhà” của người đã khuất, là nơi để các linh hồn về trú ngụ, an nghỉ. Việc đặt linh vị trong khám thể hiện sự che chở, bảo vệ và tấm lòng trân quý, gìn giữ của con cháu. Khám thờ thường được sử dụng trong các gia đình nhỏ hoặc trên bàn thờ Thần Tài, Thổ Địa.
6. Ngai Thờ (Ỷ Thờ) – Biểu Tượng Uy Nghiêm Và Tôn Kính
Khác với khám thờ, ngai thờ có hình thức giống như một chiếc ngai vàng được thu nhỏ, có lưng tựa và tay vịn được chạm khắc tinh xảo nhưng không có cửa. Ngai thờ dùng để “mời” và “an vị” linh hồn tổ tiên vào những dịp cúng giỗ quan trọng.
Ý nghĩa: Ngai thờ biểu trưng cho vị thế cao nhất, trang trọng nhất, thể hiện sự uy nghiêm và lòng tôn kính tuyệt đối của con cháu đối với vị thế tôn quý của tổ tiên trong dòng tộc. Do đó, ngai thờ thường chỉ xuất hiện ở nhà thờ họ, nhà con trưởng, nơi đảm nhiệm việc thờ cúng chính của cả dòng tộc.
Lời Kết
Việc tìm hiểu ý nghĩa của từng vật phẩm thờ cúng không chỉ là kiến thức văn hóa. Đó là hành động thể hiện sự trân trọng cội nguồn và tấm lòng thành hiếu thảo đối với tổ tiên. Khi hiểu đúng, ta sẽ biết cách sắp đặt bàn thờ gia tiên thêm phần trang nghiêm, trọn vẹn và ý nghĩa.
Sala Garden hy vọng những chia sẻ này sẽ giúp quý vị thêm yêu và tự hào gìn giữ những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc.
👉 Để tham quan và tìm hiểu SALA GARDEN – HOA VIÊN NGHĨA TRANG TỐT NHẤT VIỆT NAM, hãy liên hệ chúng tôi:
- Hotline: 093.4949.093
- Địa chỉ: Ấp 1, Xã Tân Hiệp, Huyện Long Thành, Tỉnh Đồng Nai
